Giải Nobel Hóa học 2008

[tigerchem]

Loài sứa phát quang xanh đã làm cuộc cách mạng trong sinh học như thế nào?
Trong thập niên 1960, khi nhà khoa học người Nhật Osamu Shimomura bắt đầu nghiên cứu loài sứa phát quang sinh học Aequorea Victoria, ông ta không hề có ý niệm rằng nó sẽ dẫn tới cuộc cách mạng khoa học. 30 năm sau, Martin Chalfie đã dùng protein loài sứa phát huỳnh quang xanh để giúp ông ta nghiên cứu khối xây dựng nhỏ nhất của sự sống, tế bào. Ngày nay, các nhà khoa học có thể nghiên cứu qúa trình sinh học mà trước đây không thể thấy được với sự giúp đỡ của protein Roger Y. Tsien, rực sáng với tất cả các màu của cầu vồng.
Khi các nhà khoa học phát triển những phương pháp để giúp họ thấy những vật mà trước kia họ không thấy được, nghiên cứu luôn luôn mang lại những bước nhảy vượt bậc. Ví dụ khi Anton van Leeuwenhoek phát minh ra kính hiển vi vào thế kỉ 17, một thế giới mới được mở ra. Những nhà khao học đột ngột nhìn thấy được vi khuẩn, tinh dịch, và tế bào máu. Những thứ mà trước đây thậm chí họ không biết sự tồn tại của chúng.
Năm nay giải Nobel Hóa học được trao cho một kết quả tương tự trong khoa học. Protein phát huỳnh quang xanh GFP, đã thực hiện nhiệm vụ trong thế kỉ qua như là ngôi sao dẫn đường cho những nhà hóa sinh, sinh học, y học, và những nghiên cứu khác. Màu lục rõ ràng của protein này xuất hiện dưới dạng xanh dương khi chiếu tia cực tím. Ví dụ, nó có thể giải thích sự phát triển của khối u ung thư, cho thấy sự phát trển của bệnh Alzheimer trong não hay sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh.
Một cách dùng thậm chí hấp dẫn hơn nữa của GFP là những nhà nghiên cứu có thể thực sự đi theo quá trình bên trong tế bào riêng biệt. Cơ thể gồm có hàng tỉ tế bào, từ tế bào cơ bơm máu cho tim và tế bào beta sản xuất insulin để tìm và tiêu diệt vi khuẩn không mong đợi. Những nghiên cứu hơn nữa biết rằng loại tế bào – sự phát triển và chức năng của nó như thế nào – cơ hội tốt hơn để họ có thể phát triển hiệu quả thuốc với mặt tác động nhỏ hơn.
Nghiên cứu cấu tạo của tế bào có kích thước 0.02 mm là không đơn giản. Quan sát khối cấu thàh tế bào: protein, acid béo, carbonhydrat (đường), và những phân tử khác vượt xa sức mạnh của những kinh hiển vi nguyên thủy. Và nó thậm chí còn khó hơn nữa để theo dõi những quá trình hoá học bên trong tế bào. Nhưng những ch tiết ở mức độ này thì các nhà khoa học phải làm việc. Khi những nhà nghiên cứu hiểu những tế bào bắt đầu xây dựng những mạch máu mới như thế nào, ví dụ, họ có thể dừng khối u ung thư từ việc đòi hỏi hệ thống mạch cung cấp oxygen và chất bổ dưỡng. Điều này sẽ ngăn chặn chúng phát triển .
Quá trình háo học trong tế bào thì luôn luôn không thay đổi bởi protein. Có khỏang 10 ngàn protein khác nhau, mỗi cái có chức năng khác nhau. họ có thể thấy những tế bào với protein sống riêng biệt, họ có thể theo dõi sự di chuyển của chúng và tương tác của chúng với những protein khác. Cảm ơn những nhà khoa học nghiên cứu protein phát hùynh quang xanh GFP, bây giờ có thể theo dõi dấu vết của một protein đơn lẻ dưới kinh hiển vi.

Information for the public - From main site of Nobel Prize
The Nobel Prize in Chemistry 2008 The Royal Swedish Academy of Sciences www.kva.se